Historie van de kerk

Het Witte kerkje van Grootegast

De geschiedenis van het Witte kerkje aan de rand van Grootegast begint rond de eeuwwisseling van de zestiende en de zeventiende eeuw. Het aanzien van deze eenvoudige zaalkerk werd eerst vooral bepaald door de noordgevel, de oudste gevel die opgetrokken is uit kloostermoppen. In 1829 is de kerk volledig verbouwd. Aan het einde van die eeuw werden de buitenmuren van de kerk geheel bepleisterd en kreeg de kerk zijn huidig exterieur. Vermoedelijk werd deze methode toegepast om de verscheidenheid aan stenen uit de verschillende periodes te verbergen en de kerk een mooiere uitstraling te geven. Het uitwendig pleisteren van kerken werd in het Marnegebied ook toegepast bij verschillende grotendeels middeleeuwse kerken. Voorbeelden daarvan zijn o.a. Niebert, Niekerk, Noordwijk en Zuurdijk.

Boven de negentiende-eeuwse toegangsdeur van de kerk sieren twee grote ronde vensters de voorgevel aan de westzijde. Een klein rond venster is in de top van de gevel geplaatst. Daarboven is een dakruiter gebouwd met een smeedijzeren zeventiende-eeuws torenuurwerk. In de toren hing tot 1983 een luidklok die in 1611 gegoten was door Gregorius Gregorii Hallensis. Op deze klok zijn leeuwenkoppen afgebeeld die twee spiraalvormige gebogen bladtakken in hun bekken dragen. Helaas is deze klok gescheurd maar werd begin jaren tachtig -tegelijk met het restaureren van het uurwerk- vervangen door een nieuwe klok. Op de spits van de toren prijkt een windvaan met een gouden bol en daarboven een paard. Opvallend zijn de hoge rondboogvensters in de zijmuren en de achtermuur van de kerk waardoor het daglicht door in totaal tien vensters overvloedig de kerk binnen kan stromen. Het lichte interieur is in 2005 vrijwel geheel vernieuwd. Alleen het houten tongewelf en de onderliggende kroonlijst zijn nog origineel. De preekstoel uit 1706 is afkomstig uit een afgebroken kerk in Appelscha. Sinds 1988 staat er een pijporgel (dd.1976/ fa. Flentrop) in de kerk. Tussen 2008 tot 2018 is deze gebruikt in de Goede Herderkerk maar is nu weer terug in Witte kerkje.

Het Witte kerkje, een rijksmonument, wordt door de Protestantse gemeente Grootegast-Sebaldeburen gebruikt voor bijzondere en rouw- en trouwdiensten. De kerk leent zich verder uitstekend voor lezingen, concerten en andere culturele activiteiten.